De vraag kan nu zowel historisch als fundamenteel worden beantwoord.Historisch is de kunstenaar een door de elite vrijgehouden nar die waarde schept: status.
Fundamenteel is de kunstenaar een mens die zichzelf definieert door het scheppen van nieuwe betekenissen in anderen: een mens die aan de grens van de bekende betekenissen nieuwe betekenis schept door middel van beslissingen.
Kunst, het produkt van de kunstenaar, is dus (historisch) een economisch goed, en (fundamenteel) een voor iedereen geldende uitbreiding van het gebied (de betekenis) waarbinnen de mens zichzelf kan definiëren.
De kunstenaar bestaat dus bij de gratie van richting- en niet bij de gratie van afstand, hoewel afstand vaak nodig is om in een nieuw gebied terecht te komen. Dat is ook al waar vanwege het fractal-karakter van 'afstand': op elk punt is in wezen altijd een opening (verdieping) naar nieuw gebied.
Dat betekent dat de kunstenaar dus niet bestaat bij de gratie van techniek, en dat wordt ook al duidelijk omdat er veel kunstenaars zijn die zich op tal van terreinen uiten. Hun richting is dus niet gebonden aan een bepaalde techniek, maar elke nuttige techniek wordt ingezet (en toch blijft Picasso Picasso).
< terug inhoud volgende >